Thuis komen… in jezelf

 

Ik was dertien toen ik het woord voor het eerst in zijn oorspronkelijke betekenis uitgelegd kreeg. Tot die tijd kende ik vooral het gevoel. Maar toen het woord geduid werd, voelde ik het niet alleen in mijn lichaam. Het ontplofte als het ware in mijn gezicht.
“Heimweh”; een droefenis vanwege het gemis van het huis dat je verlaten moest”. Waarmee een verlangen of weemoed wordt uitgedrukt naar de geborgenheid en zekerheid van het bekende, van thuis. Waarna mijn poëtische Duitse leraar vervolgde dat het niet enkel letterlijk gold. Maar dat vele Duitse dichters en schrijvers heimwee als structurele zielpijn voelden en dat het de basis was van creatieve schoonheid.

Weten overstijgt kennis. Kennis nestelt zich in een hoofd. Weten gaat veel verder; het is een ervaring. Kennis is ijl en inwisselbaar. Weten is manifest. Kennis is vaak van anderen. Weten is van mij. Heimwee als duiding was van mijn leraar. De pijn was echter mijn eigendom.

13 jaar oud was ik. Nog nooit verhuisd. Maar ook nog nooit “thuis” geweest. Een vooral stil vermoeden dat ik van elders kwam. Te vondeling was gelegd. Vanwege onbestemde redenen op de stoep gedropt, voor de deur van wat later mijn geweldige familie zou blijken. Maar met het gemis van elders en anders, het huis wat ik verlaten had. Een gevoel wat ik overigens deelde met mijn vader, die daar ook zijn hele leven al last van had. Deze vorm van pijn is diep en oud, zeker in mijn bloedlijn.

Maar ik had ook last van de milde variant. Ziek worden op logeerpartijtjes. Koorts en misselijkheid. Ontheemd voelen op jeugdkampen. Het hartverscheurend missen van alles wat ik lief had.
Op mijn 17e jaar verhuisde ik voor de eerste keer. Ik ging samenwonen met een grote liefde. In Den Bosch, een stad waarop ik mij zeer verheugde. En toch. Het eerste etmaal heb ik alleen gekotst en gehuild, in de armen van degene die mij zeer liefhad maar mij die 24 lange uren niet echt bereiken kon. Daarna ben ik nog vijf keer verhuisd. Iedere keer ging het met opwinding, nieuw perspectief en diep gemis gepaard. Zeer ambivalent. Zeer stresserend.Ik wil mijn huizen niet verlaten. Onwetend van hoe welkom ik elders ben.

Mijn “sehnsucht” heeft mij veel gebracht. Aan alles van waarde gaat een eindeloos verlangen vooraf tenslotte. Melancholie is een rijke voedingsbodem. Menig gedicht, schilderij of indrukwekkende roman vindt hierin zijn basis. Dat geldt bepaald niet minder voor de levenskunst. Mijn altijd aanwezige gevoel van subtiel gemis liet zich prachtig compenseren. In teksten, in beelden, tijdelijke genootschappen. Vriendschappen en relaties. Zelfs in mijn carrière. De hartstocht waarmee ik mijn teams smeedde was niet van deze wereld. Succes heeft veel vaders. En ik was een dochter die ze allemaal zocht.

Ik kan het exacte moment niet duiden. Maar stukje bij beetje heb ik aan eigen terrein gewonnen. Soms met letterlijke hink-stap-sprong. Met figuurlijk vallen en opstaan. Met eigen bloed, zweet, lach en tranen heb ik een fundament gebouwd. Bij tijd en wijle nog steeds melancholisch. Maar met veel minder gevoelens van gemis. Ergens onderweg naar nu ben ik dus thuis gekomen.

Advertentie