Ik en tijd; wij begrijpen elkaar niet. Niet echt. Niet wederkerig in ieder geval. Want hoewel ik overduidelijk haar ritme volg, word ik vervolgens door haar achterhaald. Om op een ander moment weer in te lopen. Vreemd. Soms onbegrijpelijk zelfs.
Tijd als lineair fenomeen snap ik. Mijn dagen en nachten laten zich vangen in een matrix. Ik leef braaf volgens een agenda van uur en op tijd. Planning is voor mij plausibel en prettig gezien de veelheid aan activiteiten. Mijn doen en daden laten zich meten en coderen in een duidelijk tijdsverloop. Chronologisch. Heerlijk, ik houd van zaken met een kop en een staart. Mijn afspraak van 9 uur gaat aan die van 11 vooraf. En, hoewel klaarblijkelijk beiden vrij bar van aard, speelden de Middeleeuwen zich ruim na de Prehistorie af. Kijk, zo’n (tijds) lijn kan ik volgen.
Maar soms lijk ik door de tijd heen te vallen. Zoals Alice in Wonderland, tumbling through the rabbithole. Voorzie iets wat we doorgaans gemakshalve de toekomst noemen. Ervaar iets wat zijn tijd vooruit is. En dat is een lastige beweging op een chronologische lijn. Zo liet de ontmanteling van mijn huwelijk zich aankondigen door middel van een beeld wat anderhalf jaar later pas realiteit zou worden. Voorbij de sluiers van tijd en ruimte schrijven de Goden duizelingwekkende scenario’s. En zo nu en dan behaagt het de goddelijke communicatie-afdeling om daarvan een “trailer” voortijdig onze kant op te sturen.
Maar met net zoveel gemak val ik de andere kant op. Het verleden in. Een geur of verloren gewaande smaak kan me zo mijn kindertijd in slingeren. Dan proef ik weer de cacao zoals alleen mijn oma die maken kon, zit ik aan haar tafel met rood/blauwe pers, tegenover een dressoir met foto’s van al haar kinderen. Een galerij van liefde, netjes op een rijtje. Met daarin ook ruimte voor hen die al vroeg het leven lieten.
Tijd is niet alleen lineair. Tijd heeft vele dimensies. Is te manipuleren. We kennen al een soort van tijdmachine. Een transporteur van nu naar terug. Van nieuw naar oud. We noemen het “herinneringen”. En die worden opgeroepen door geuren, beelden, smaken, muziek. Met name de laatste gaat door alle afweermechanismes heen. Ieder mens ruilt ogenblikkelijk, voor even, “de realiteit” voor een andere tijd in.
Een tijd geleden vertelde ik aan een vriend een anekdote over zijn vader. Dat verhaal was mij verteld door een oude vrouw die zijn vader vroeger gekend had. En mijn vriend, die er van overtuigd was dat hij de dood van zijn vader goed verwerkt had en een prima plek had gegeven, barstte in tranen uit. Het verhaal over zijn vader raakte aan een oud verlangen en een diep gemis. En zijn pijn was op dat moment net zo actueel en in de tijd als dat het oud en gedateerd was.
Sommige ervaringen dragen een eeuwigheidstempel. Andere zijn eendagsvliegen. Maar soms wordt je, in de zogenaamde lineaire realiteit, door iets ouds keihard op je ziel gekust. Tijd doet dan gewoon even niet mee!
Mooie blog!
De derde alinea prachtig hoe je dat hebt opgeschreven vooral over die trailer,
ik heb als kind de ervaring gehad dat ik precies beeldend het overlijden van dierbaren voor me zag inclusief het tijdstip van overgaan,ik herinner mij het overlijden van mijn Oom Gerrit een man met wie ik altijd heel erg veel plezier had,toen ik’s morgens uit bed opstond kwam mijn moeder vertellen weet je wie er is overleden? Ja Ome Gerrit om precies drie minuten na middernacht…hoe weet jij dat nou vroeg ze dan.
Tja het zijn ondertussen geen mysteries meer,maar ik geniet van de manier waarop Anita het opschrijft ze rijgt woorden als een beeldend schilderij aan elkaar,jammer dat ze nog geen boek wil schrijven anders wist ik precies wat ik ging lezen komende vacantie…
Wow Ger, je maakt me hier een prachtig compliment! Erg fijn. En wie weet qua boek ooit ;-). Gun je in ieder geval in de komende vakantie de mooie teksten van iemand anders.